Tập cho bé bò

Lẽ ra mình phải viết bài này từ rất lâu rồi, khi Kitty tập bò và biết bò hồi 7 tháng. Giờ thì Kitty đang vịn tường, sofa hay thành cũi để tập đi, thỉnh thoảng nổi hứng lên ẻm cũng bò thoăn thoắt, nhưng cái chuyện bò không còn là vấn đề "thời sự" của ẻm nữa. Dù vậy, vì tầm quan trọng của động tác bò, tranh thủ ngày Tết rảnh rỗi mình viết bài chia sẻ về việc dạy cho bé bò, mà theo mình là điều chúng ta không thể lơ là trong năm đầu đời của bé.

Vì sao bé nên bò?

Bò là một hình thức vận động tự nhiên trong các giai đoạn phát triển của bé, thường thì bé nào cũng trải qua thời kỳ lật, ngồi, bò, đứng, đi. Tuy nhiên, không ít bé bỏ qua giai đoạn lật và bò mà chuyển từ nằm sang ngồi và đi luôn, nhất là trong thời buổi mà các bé dư cân ngày càng nhiều. Tuy rằng điều đó không gây hại cho sức khỏe của bé, nhưng việc bỏ hẳn giai đoạn bò hoàn toàn không có lợi cho bé xét về khía cạnh phát triển kỹ năng vận động, kỹ năng tư duy và nhận thức. Ở các nước có nền y học và giáo dục phát triển mạnh, giai đoạn bò của trẻ nhỏ rất được chú trọng và thậm chí họ còn tuyên truyền việc dạy cho bé bò cũng như sản xuất ra các món đồ chơi kích thích bé tập bò.

Vậy tại sao động tác bò lại quan trọng như vậy?

Bò là một động tác đòi hỏi bé phải huy động lực toàn thân (chân, tay, thân người, cổ, đầu), phải phối hợp vận động nhịp nhàng giữa các bộ phận cơ thể, phải huy động sự tham gia của nhiều giác quan và đòi hỏi kỹ năng quan sát nhạy bén. Do đó, động tác bò không chỉ đơn thuần là một bài thể dục, mà còn là bài rèn luyện cực tốt giúp bé phát triển trí não toàn diện. Động tác bò giúp bé phát triển kỹ năng vận động, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng quan sát, ghi nhớ và phản ứng linh hoạt, kỹ năng tư duy và ngôn ngữ. Theo các nghiên cứu hiện đại thì động tác bò thúc đẩy chức năng cân bằng của tiểu não, do đó nếu bé nào bỏ qua giai đoạn bò là một thiệt thòi khá lớn chứ không như nhiều người vẫn tự hào "con tôi đi luôn, chẳng thèm bò". Ngoài ra, những bé bỏ qua giai đoạn bò thì sau này khả năng đọc, viết, và phát âm thường phát triển chậm hơn các bé khác; chưa kể việc trốn bò còn ảnh hưởng không tốt đến dáng đi của bé nữa.

Tập cho bé bò

Chính vì động tác bò quan trọng như vậy nên ba mẹ cần tập cho bé bò. Việc tập luyện cho bé nên theo phương pháp dạy bé chủ động, có nghĩa là tạo điều kiện về thể chất và môi trường để bé tự bò, chứ không tự dùng lực ép bé bò. Ngay sau khi bé biết lật, mẹ cần tập cho bé động tác trườn và nâng cao đầu để bé chuẩn bị cho động tác bò sau này. Trong bài Giúp con phát triển giác quan và trí tuệ từ những tháng đầu đời mình có đề cập đến bài tập trườn: Cho bé nằm sấp, tay mẹ nắm lấy hai bàn chân bé và đặt hai gót chân chạm nhau, đẩy đùi bé về phía hai bên. Theo phản xạ bé sẽ nhích về trước chút xíu, lúc đó mẹ ấn bàn tay mình xuống giường để tạo điểm tựa cho bé. Có thể tập động tác này từ 3-4 tháng tuổi. Với động tác ngẩng cao đầu, hãy cho bé nằm sấp và dùng đồ chơi có màu sắc, âm thanh hấp dẫn để thu hút bé nhìn lên. Khi bé đã ngước mắt lên, hãy từ từ chuyển dịch đồ chơi lên cao hơn một chút để bé ngóc đầu và dần dần chống tay nâng người lên.

Cho bé một chế độ ăn giàu dinh dưỡng kết hợp vận động phù hợp để bé phát triển khỏe mạnh và không bị dư cân cũng là điều cần chú ý để chuẩn bị cho bé tập bò. Thường những bé quá nặng nề thì lười vận động và khó vận động, vì thế dễ bị thui chột các kỹ năng tự nhiên trong quá trình phát triển.

Khi bé đã ngồi vững, hãy khuyến khích bé bò. Hãy chuẩn bị cho bé một món đồ chơi hấp dẫn, biết lăn hoặc chạy, nếu có nhạc phát ra càng tốt, để kích thích bé bò theo. Ban đầu, mẹ có thể cho bé đuổi đồ chơi theo đường thẳng. Dần dần khi bé bò tốt hơn, mẹ chuyển hướng đồ chơi để bé xoay người bò theo. Đây là hai món đồ chơi dễ thương dạy bé tập bò cũng như nhiều kỹ năng khác.

- Chú rùa dạy bò Fisher Price, hễ nhấn nút là bò và còn phát ra tiếng nhạc khiến bé rất thích và mê mải bò theo:

- Chiếc xe hơi này cũng của Fisher Price, nhấn nút là chạy để bé bò theo, lại có nhiều bài hát hay nữa. Xe còn dạy bé học những con số, màu sắc, sự tương phản, chào hỏi, tình bạn... bằng tiếng Anh nhưng chắc bé phải lớn hơn mới học được những thứ này.

Giữ an toàn cho bé

Ngoài việc dạy bé bò, ba mẹ nên tạo một môi trường thuận lợi và an toàn cho bé. Hãy chuẩn bị một mặt phẳng không có chướng ngại vật, không quá cứng vì khả năng bé đập trán xuống sàn là điều hoàn toàn có thể xảy ra, khô ráo, không trơn trượt, không có ổ điện hay các thứ có thể gây nguy hiểm cho bé, không để bé bò gần khu vực cầu thang, bếp, cửa...

Khi bé bò, nên cho bé mặc quần áo gọn gàng và dễ vận động như áo body, áo thun quần đùi..., tránh các thể loại váy lòa xòa không chỉ khiến bé khó bò mà còn dễ làm bé bị vấp. Để bảo vệ đầu gối cho bé, mẹ có thể cho bé mặc quần dài hoặc đeo vớ bảo vệ đầu gối. Kitty có khoảng chục đôi vớ bịt đầu gối như vậy hồi 6 tháng tuổi để phục vụ việc lăn lê bò toài.

Như đã nói, động tác bò rất tốt cho bé trong việc phát triển thể chất và trí tuệ, vì vậy hãy tạo điều kiện để bé bò càng nhiều càng tốt. Nếu bé có xu hướng trốn bò, hãy chủ động tập bò cho bé.